Kunstgras als alternatieve energiebron: Het Collectorveld

De wet, beter bekend als Warmtewet 2, stelt overheden straks in staat om actief te gaan sturen op doelen zoals duurzaamheid en CO₂-reductie, leveringszekerheid, betaalbaarheid van warmte voor burgers en de integratie met gemeentelijke warmteplannen. Ook moet het de warmtevoorziening gaan verduurzamen.

Dankzij de goede installatie kan voor veel nieuwbouw en goed gerenoveerd vastgoed straks volstaan worden met Zeer Lage Temperatuur (ZLT) warmteproductie. Het Collectorveld levert ZLT en de werking ervan heeft zich bij installaties in Amstelveen, Zwolle, Eindhoven en Zaanstad inmiddels bewezen.

Zeer Lage Temperatuur bronnen

ZLT-netwerken halen hun warmte uit lage-temperatuurbronnen. Denk daarbij aan aquathermie, bodemenergie of thermische energie uit, bijvoorbeeld het oppervlaktewater, afvalwater of het drinkwaterleidingnetwerk. Het Collectorveld kan integraal in dit rijtje worden opgenomen.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), Milieu Centraal maar ook technische universiteiten stellen allemaal dat een bodemgebonden warmtepomp of WKO-systeem een beter rendement (COP) dan een luchtwarmtepomp heeft. De COP voor bodemenergie is gemiddeld 4,0 tot 5,0. Bodemgebonden energie is efficiënter in de winter en de brontemperatuur is vaak constanter dan bij een luchtwarmtepomp.

Het Collectorveld

Bij een Collectorveld onttrekt een speciale vloeistof in een leidingnetwerk net onder de kunstgras toplaag, warmte uit de kunstgrasmat. Die warmte kan worden opgeslagen en, zowel direct als op een later moment, worden benut. Dat kan voor de douches, keuken en verwarming van een kantine of clubhuis, maar ook voor woning- of ander vastgoed in de buurt. Zo verwarmt het Collectorveld van korfbalvereniging Rust Roest in Eindhoven via een ZLT-netwerk zowel haar eigen kantine, een school als 200 nabijgelegen woningen. Daarmee hebben deze woningen de energietransitie inmiddels voltooid.

Rendementsvoorwaarden worden steeds beter

De relatief geringe omvang van het kunstgras korfbalveld van Rust Roest bewijst dat er géén groot kunstgrasoppervlak nodig is om toch veel warmte te genereren. Uit proeven in 2020 bleek al dat het rendement van een Collectorveld dermate hoog is dat, wanneer alle huidige 2.000 kunstgras voetbalvelden van deze techniek zouden zijn voorzien, de noodzaak voor gas voor het verwarmen van vastgoed, op nagenoeg nul uitkomt.

En met de toename van het aantal zonuren van gemiddeld 1.450 uur in 1980 naar 2.150 uur in 2022, groeit ook het window waarin het Collectorveld optimaal functioneert.

Benchmark op een goede manier

De nieuwe wet gaat technische, financiële, juridische en maatschappelijke obstakels voor warmtenetwerken wegnemen. De wet gaat zich echter niet uitlaten over hoe energiegeneratoren zoals een Collectorveld, gewogen moet gaan worden. En daar ligt de grote uitdaging.

Zolang puur de kosten en directe baten voor zo’n veld worden gewogen en deze worden vergeleken met die voor gas, dan is enig project gedoemd te mislukken. Maar als de uitdaging voor meer sport en sportinfrastructuur en de ambitie om gas uiterlijk in 2050 uit te bannen, worden meegewogen, dan ontstaat er sociaal-maatschappelijk aangenamere businesscase.

Investeringen in de gasinfrastructuur kennen een terugverdientijd van 30 tot 40 jaar. Dat maakt elk project rondom gas dat nu nog wordt gerealiseerd, bij voorbaat niet langer rendabel.

Daarentegen zijn sportveldenbouwers verplicht de onderbouw (waar de techniek voor een Collectorveld in ligt) voor tenminste 25 jaar te garanderen. Naast het leveren van energie geeft een Collectorveld in die periode ook nog eens sport- en spel plezier een gezondere en weerbaardere samenleving.

Kijk daarom voortaan op een andere manier naar uw sportveld, trapveld of school- of speelterrein. Nu ziet u daar vooral sport en beweging. Door bij de aanleg of renovatie van zo’n terrein te kiezen voor een Collectorveld, wordt dat veld straks ook een duurzame motor voor de samenleving.

Dat willen wij graag met u aanzwengelen!